Hulp Bij Relatieproblemen: Individueel of Relatietherapie?

Zoeken jullie hulp bij relatieproblemen? Wat is dan voor jullie de beste oplossing? Individuele therapie of relatietherapie? Of is de derde keuze er het meest passend voor, namelijk individuele relatietherapie? Ontdek het antwoord in dit artikel.

Als je relatieproblemen ervaart met je partner zullen jullie waarschijnlijk tegen de volgende vraag aan lopen: “Hoe kunnen wij dit samen oplossen?”

Misschien zie je echter van jezelf – of van elkaar – dat er ook persoonlijke problemen op de achtergrond spelen. Dingen die de relatie soms behoorlijk negatief kunnen beïnvloeden.

Logisch dat je jezelf dan de vraag stelt of je individueel hulp moet zoeken of dat professionele hulp bij relatieproblemen beter geschikt is.

Deze vraag is niet zo eenduidig te beantwoorden. Iedere situatie is anders en de relatie bestaat uiteraard altijd uit twee unieke persoonlijkheden.

Deze unieke verbinding tussen twee personen maakt op zijn beurt weer de relatie bijzonder en geeft vorm aan jullie als team.

De vraag is dus: “Hoe halen wij als team weer het beste uit onszelf om samen verder te kunnen?”

Om jullie als stel van een uitgebreid antwoord te voorzien, gaan we in dit artikel dieper in op de volgende onderwerpen:

Welke keuze jullie ook maken, relatiegesprekken of individuele psychosociale therapie, realiseer je in ieder geval dat niets doen geen optie is.

1. Welke hulp bij relatieproblemen?

Je hoeft niet altijd naar een professional te stappen om een oplossing te vinden. Tijd en ruimte maken voor wat er speelt is al een belangrijke stap die jullie zelf kunnen zetten.

Daarmee maak je een start met het herkennen en erkennen van de uitdagingen om vervolgens te bekijken wat voor jullie wenselijk is.

Wat kunnen jullie zelf, wat vraagt om een individueel traject en welk deel van de relatie issues moeten met een relatietherapeut opgelost worden?

Door hier samen aandacht voor te hebben werken jullie al aan het verbeteren van de relatie. Jullie unieke combinatie met alle vragen die er zijn zal er hoe dan ook profijt van hebben.

Probeer hierbij de Relatie eens als een abstract iets te zien, een fenomeen op zich. Je ziet dan dat er serieus aandacht en tijd voor de relatie wordt vrijgemaakt.

Zo is er erkenning over het feit dat er spanningen zijn, er wordt geluisterd naar de soms complexe vragen en er is zorg om de druk op de relatie te verminderen.

Door rust en ruimte te scheppen creëren jullie een ontspannen houding naar de problemen en naar elkaar. Als het ware komt er ruimte en positieve afstand waardoor je meer waarneemt.

Het is daardoor makkelijker om je in de ander te verplaatsen en om haar / zijn perspectief en intenties beter te begrijpen.

2. Hoe weet je wat het beste is voor jullie als stel?

Wat is voor jullie de kortste weg naar het terugvinden van plezier en verbinding in de relatie? Het zou heel goed kunnen dat jullie door de bovenstaande tips toe te passen al (een deel van) het antwoord hebben gevonden.

Is het nog niet helemaal helder? Geen zorg. Hieronder geef ik nog meer tips die jullie helpen om het antwoord te vinden.

Het uitganspunt: “Ik wil mijn relatieproblemen oplossen en welke therapie route past daarbij? Is dit individuele therapie dan wel persoonlijke ontwikkeling? Of moeten we kiezen voor hulp bij onze relatieproblemen middels relatietherapie?” Dat is de basisvraag.

In grote lijnen zie je dan 3 opties die weer onder te verdelen zijn in volgorde en vorm. Namelijk: samen in relatietherapie, één van jullie gaat een individueel traject aan, of jullie gaan beiden in individuele relatietherapie (één van jullie bij een andere therapeut).

Nu wordt het nog meer maatwerk om te bekijken wie, wat en in welke volgorde.

Let wel: er is geen absolute juiste weg. Alleen de meest geschikte route voor jullie voor dit moment en voor deze situatie.

Er zijn meerder routes denkbaar. Kijk maar eens mee met de schets in het fictieve voorbeeld van Marjo en David. Je zult ervaren dat je ziet dat alle drie de opties zouden kunnen werken.

3. Voorbeeld keuze relatietherapie of individuele therapie

Wat zijn dan nu uiteindelijk de mogelijkheden die Marjo en David in dit scenario hebben? Laten we eerst kijken naar de verschillende perspectieven.

Perspectief Marjo:

Marjo heeft een aantal maanden geleden haar moeder verloren. Door haar drukke werk en het feit dat haar moeder 100 kilometer van haar vandaan woonde, heeft ze er niet kunnen zijn toen haar moeder haar nodig had.

Ze probeerde zoveel mogelijk contact te hebben via bellen en skype, maar nu voelt ze toch dat ze tekort geschoten is. Het maakt haar verdrietig en boos. Ze schaamt zich naar de familie en naar haar al jaren geleden overleden vader.

Door schaamte deelt ze haar gevoelens met niemand en voelt ze zich eenzaam en steeds meer verloren. Als ze iets leest of hoort over rouwen, vindt ze dat niet op haarzelf van toepassing. Ze heeft geen recht op dat begrip, vindt ze.

In haar dagelijks leven gaat het steeds minder fijn. Ze is kortaf en in zichzelf gekeerd, geeft haar man geen antwoord als hij vraagt wat er speelt en duwt hem zo ongemerkt weg.

Haar ongenoegen zoekt een uitweg en dat gebeurd ook in de vorm van kritiek op haar man. Hij lijkt niets meer goed te kunnen doen. De situatie houdt zo een tijd aan, ze kunnen elkaar niet meer bereiken en de relatie staat onder druk.

Opmerkingen als “Dan ga je toch weg” en “Hoezo ligt het aan mij” komen steeds vaker voor.

Perspectief David:

David, Marjo haar man, herkent zijn vrouw niet meer. Wat is er nu zo anders dan zes jaar geleden toen zijn schoonvader overleed? Marjo ging er toen ook niet zo vaak heen. Wel belde ze iedere dag met haar moeder en regelde ze op afstand wat mogelijk was.

Logisch dat ze toen wat meer deed, vindt David. Marjo had toen tijdelijk geen werk en haar vader had maar een kort ziekbed. En uiteraard deed zijn schoonmoeder de zorg graag zelf. Hij hoeft alleen met dit soort feiten nu niet bij zijn vrouw aan te komen, want ze doet alsof ze hem niet hoort.

David krijgt het gevoel dat hij alles fout doet en weet niet meer wat hij moet doen. Hij is geen prater en zoekt het zelf meestal uit als hij ergens mee zit.

Bij Marjo ligt dit anders. Dat weet hij. Zij wil meer met hem praten. Door haar koude stille houding, durft hij nog minder goed het initiatief tot een gesprek te nemen dan normaliter.

Hij is boos op zichzelf dat hij tekort geschoten is door te denken dat zij met rust gelaten wilde worden. Nu gooit ze hem voor de voeten dat hij zich altijd in zichzelf terugtrekt en er niet voor haar is.

David wordt overvallen door onmacht en angst. Een gevoel wat hij kent uit zijn jeugd als zijn ouders ruzie hadden, omdat zijn moeder zei ongelukkig te zijn met zijn vader.

“Je vader is een egoïstische man David, hij is nooit in ons geïnteresseerd. Word jij alsjeblieft niet zo’n man.”

4. Hulp bij relatieproblemen: zelf antwoord geven op jullie problemen

Vragen die David en Marjo – en ook jullie als koppel zelf – kunnen stellen:

Wanneer is dit probleem ontstaan?
Wat was er opvallend aan deze situatie?
Hoe was het voorheen met mij en/of tussen ons?
Heb ik dit soort issues ook met anderen, zoals familie, vrienden of collega’s?
Hoe ging dit bij vorige partners?
Heeft mijn partner deze problemen alleen met mij of ook met anderen?

Om nu voor jezelf en/of voor jullie probleem in te kunnen schatten wat gewenst is, kun je eens kijken wat je zou bedenken voor Marjo en David.

Vind je dat ze professionele hulp bij hun relatieproblemen nodig hebben? Zo ja, waarom zou dit de beste weg zijn? Zo niet, wat is dan je keuze voor hen?

Grote kans dat je verschillende routes ziet als mogelijkheden om hen te helpen. Fijn, want dat betekend dat je ook naar jouw/jullie eigen situatie kan kijken met een open, creatieve en flexibele houding.

De waarheid is dat je het nooit helemaal kunt inschatten wat de beste insteek en volgorde is.

5. De oplossing: 3 belangrijke thema’s

Samenwerken met mensen aan een veranderingsproces is voor een deel techniek en ervaring en voor een belangrijk deel ook magie.

Althans zo ervaar ik als relatietherapeut dit telkens weer als een echtpaar de weg naar elkaar heeft terug gevonden.

Het magische hieraan is dat er soms maar een kleine gedragsverandering of inzicht nodig is om een positieve stroom opgang te brengen. Er wordt als het ware een blokkade ontsloten waarbij de poort naar verbinding wordt geopend.

Als je de bovenstaande vragen hebt gesteld over de situatie van Marjo en David, zal je hoogstwaarschijnlijk, net als ik, uitkomen op 3 belangrijke thema’s die van invloed zijn en waaraan kan worden gewerkt.

Uiteraard is dit een fictieve situatie en doet het geen recht aan de soms veel complexere vraagstukken waar iemand voor kan komen te staan. Het is bedoeld om jou helpen zodat je meer overzicht krijgt over de oplossingen die jij of jullie met mijn hulp kunnen inzetten.

Optie 1: Individuele counselling Marjo

Marjo heeft, na het verlies van haar moeder en haar schuldgevoel hierover, niet kunnen rouwen.

Marjo zou hiervoor individueel geholpen kunnen worden.

Effect: Marjo kan aan het rouwproces beginnen en haar leven weer vervolgen. David zou zich niet onmachtig hoeven voelen want er is een oplossing en hij ziet dat het beter gaat met Marjo. De relatie ontspant weer.

Optie 2: Individuele counselling David

David is geen prater en voelt zich nu te kort schieten naar zijn vrouw. Hij ziet wat er speelt maar wordt zelf belemmerd door oude angsten en sluit zich daardoor af.

David zou individueel hulp kunnen zoeken omdat hij er wil zijn voor zijn vrouw.

Hij wil tools aanleren om beter zijn gevoel te kunnen verwoorden en wil meer initiatief nemen om met zijn vrouw in gesprek te gaan. Hij wil leren doorvragen als hij ziet dat ze het moeilijk heeft.

Effect: Het zelfvertrouwen van David neemt toe. Hij weet beter hoe en wanneer hij Marjo kan benaderen om haar uit te nodigen haar verhaal te doen. De relatie ontspant weer.

Optie 3: Hulp bij de relatieproblemen via relatietherapie

Ze voelen beiden dat de relatie hen ontglipt. De spanning en ruzies komen steeds vaker voor en er is weinig samenheid. Ieder zit op haar/zijn eigen eiland.

Ze besluiten samen om in relatietherapie te gaan.

Ze weten wel dat ze van elkaar houden, maar komen steeds in een negatieve communicatie terecht met verwijten en terugtrekken tot gevolg.

Ze willen begrijpen wat er met hun aan de hand is en het weer gezellig en vertrouwd hebben met elkaar.

Effect: Door de interventies van de relatietherapeut worden ze beiden uitgenodigd om bij zichzelf en bij de ander stil te staan. Ze leren hun behoeftes herkennen en verwoorden en krijgen handvatten hoe ze zichzelf kunnen ondersteunen als er eens een behoefte onbeantwoord blijft.

Ze leren er op te vertrouwen dat ook al hebben ze een andere stijl van omgaan met emoties dit niet betekend dat de ander overdrijft of onderkoeld is. Ook leren ze dat het belangrijk is om naar de eigen en elkaars intentie te kijken.

Door zo te werken aan de balans van geven en ontvangen, valt hen op dat de ander meer geeft dan ze voorheen konden beseffen. Doordat de relatie ontspant durven ze elkaar te vertellen wat hen individueel dwarszit.

Samen met de relatietherapeut bekijken ze wat ze nog kunnen aangaan binnen de grenzen van hulp bij hun relatieproblemen. Ook kijken ze naar wat eventueel om een individueel vervolgtraject vraagt.

6. Het effect van individuele counselling & relatietherapie

David geeft aan dat hij nu veel geleerd heeft over communicatie en het benoemen en zorgdragen van zijn behoeftes en emoties. Hij wil het voor nu zo laten en samen met Marjo in de gaten houden als het mocht wegzakken.

Ook Marjo geeft aan dat ze veel geleerd heeft en blij is met hoe de relatie tussen hen weer verbeterd is.

Marjo is tijdens de relatietherapie gestart met een groepstherapie gericht op rouwverwerking. Ze geeft aan dat ze deze ondersteuning goed kon gebruiken tijdens de relatiegesprekken.

Doordat er een plek was waar ze haar verhaal kon doen zonder aan een ander te hoeven denken, kwam er ruimte vrij om meer naar het verhaal van David te kunnen luisteren.

Het traject is succesvol geweest voor hen beiden en voor de relatie en kan worden afgesloten.

7. Persoonlijke invloeden op de relatie

Het hebben van vertrouwen in je persoonlijke invloed op de relatie is het mooiste geschenk aan jezelf en aan je partner.

Aan het begin van deze blog gaf ik je nog een derde mogelijkheid voor hulp bij relatieproblemen, namelijk: individuele relatietherapie.

“Ik begrijp dat er een deel van het probleem alleen bij mij ligt en dat wil ik graag veranderen.”

Misschien heb je het al in het voorbeeld van Marjo en David kunnen opmerken.

David kiest in zijn individuele traject voor een therapie vorm die hem inzicht en handvatten geeft over zijn deel van de relatieproblemen. Hij wil een communicatievere en attentere partner zijn en dat is hem gelukt.

Anders dan Marjo gaat hij niet opzoek naar antwoorden over zijn angst en pijn uit zijn verleden. Voor de relatie heeft het heel goed gewerkt en dat was zijn doel.

Het voorbeeld van David laat goed zien waarom iemand kiest voor individuele relatietherapie.

Uiteraard vraag je als therapeut wel door waarom iemand alleen wil komen en dit niet samen met de partner wil uitzoeken.

Voor David was dit helder. Hij gaf aan dat hij in andere contacten een vergelijkbare communicatiestijl gebruikte.

Ook bij collega’s en vrienden merkte hij dat de communicatie niet altijd naar wens verliep:

“Ik begrijp, zei David, dat er een deel van het probleem alleen bij mij ligt en dat wil ik graag veranderen.”

8. Wanneer individuele relatietherapie?

Individuele relatietherapie is geen “officiële vorm” van therapie maar binnen de dagelijkse praktijk is het wel een belangrijke en veel voorkomende vraag.

De meest voor de hand liggende is wel de situatie dat er relatieproblemen zijn maar één van de partners weigert om in therapie te gaan.

Ook dit vraagt uiteraard om nader onderzoek maar het komt voor dat een partner echt niet wil deelnemen, ook niet na uitnodiging van de therapeut.

De andere partner kan dan zeker wel aan de relatie werken en haar/zijn aandeel in de relatiespanningen onderzoeken en veranderen wat nodig is.

Wel is het belangrijk bij de individuele relatietherapie om de verantwoordelijkheid voor de relatie helder te waarborgen.

De verantwoordelijkheid ligt altijd bij beide partners. Ook de niet aanwezige partner zou hiervan overtuigd moeten zijn.

Andere voorbeelden waarbij Individuele relatietherapie kan worden ingezet zijn:

Terug kijken op vorige relaties om zo te voorkomen dat ongewenst gedrag naar een volgende relatie wordt meegenomen.
De partner is niet instaat om deel te nemen aan de gesprekken door fysieke of psychische problemen. Dit kan ook een onderdeel zijn van mantelzorgondersteuning.
Iemand heeft geen of geringe relatie ervaring en wil eens (terug)kijken naar wat doe ik in de interactie met eventuele partners? Wat is mijn onbewuste houding?

Wanneer de partner is overleden is het soms moeilijker om kritiek te uiten over de relatie dan bij echtscheiding.

Toch kan er sprake zijn van vergelijkbare relatieproblemen. Soms staat dit zelfs het aangaan van een nieuwe relatie in de weg.

De achtergebleven partner kan dan door middel van individuele relatietherapie reflecteren op de relatie en op zichzelf als partner.

Dit kan echter ook weer een onderdeel zijn van rouwverwerking.

9. Hulp bij relatieproblemen: contact opnemen

Ik hoop dat je door deze blog wat meer handvatten hebt gekregen over hulp bij relatieproblemen en de mogelijkheden m.b.t. relatieproblemen oplossen.

Heb je een vraag of wil je een kennismaking inplannen voor relatietherapie?

Dan kun je me bereiken via 06-40026935. Of stuur een mail naar sylvia@counselling-retroresource.nl.

Hulp bij Relatieproblemen: Persoonlijke Ontwikkeling of Relatietherapie?